Το τρέξιμο είναι ένα άθλημα, που η δημοτικότητά του έχει αυξηθεί τα τελευταία χρόνια στη χώρα μας. Όλο και περισσότεροι άνθρωποι ξεκινούν κάθε χρόνο να τρέχουν για λόγους υγείας και ψυχαγωγίας. Ωστόσο, το 50-85% των δρομέων υφίστανται κάποιο τραυματισμό, που τους αναγκάζει να διακόψουν προσωρινά το αγαπημένο τους άθλημα.
Οι συχνότερες παθήσεις των δρομέων είναι ο επιγονατιδομηριαίος πόνος, η τενοντοπάθεια του αχιλλείου και της έκφυσης των οπίσθιων μηριαίων, το σύνδρομο λαγονοκνημιαίας ταινίας, τα κατάγματα κόπωσης και η πελματιαία απονευρωσίτιδα.
Οι αιτίες που προκαλούν τραυματισμό στους δρομείς έχουν να κάνουν με την ιδιοσυγκρασία και τη γενετική προδιάθεση του αθλητή, ψυχοκοινωνικούς παράγοντες, την ποιότητα του ύπνου, σωματικά χαρακτηριστικά, όπως η μυϊκή δύναμη και η ελαστικότητα, το εύρος κίνησης των αρθρώσεων, τα εμβιομηχανικά χαρακτηριστικά του τρεξίματος και το προπονητικό φορτίο.
Επομένως, όταν ένας δρομέας ξεκινάει φυσικοθεραπεία για να επιστρέψει ξανά στο τρέξιμο μετά από ένα τραυματισμό, θα πρέπει να γίνει λεπτομερής αξιολόγηση, ώστε να ανιχνευθεί ο μηχανισμός που οδήγησε στην εμφάνιση των συμπτωμάτων.
Η αξιολόγηση ξεκινάει με τη λήψη ιστορικού:
- Ιστορικό τραυματισμού: προηγούμενοι και τωρινός
- Τύπος προπόνησης (συχνότητα, ένταση, απόσταση, έδαφος κλπ.)
- Ποιότητα ύπνου, ψυχικό στρες στην καθημερινότητα
- Διαγνωστικές εξετάσεις, απεικονιστικός έλεγχος
- Τύπος υποδήματος, ορθοπεδικοί πάτοι
Στη συνέχεια ακολουθεί η κλινική εξέταση, που περιλαμβάνει τη μυοσκελετική εξέταση και την ποιοτική ανάλυση του τρεξίματος, επάνω στο διάδρομο βάδισης.
Η ανάλυση του τρεξίματος στο διάδρομο μπορεί να αποκαλύψει εμβιομηχανικά σφάλματα, τα οποία ευθύνονται για πολλές από τις δρομικές παθήσεις. Μερικά συχνά εμβιομηχανικά σφάλματα είναι:
- Η πτώση της λεκάνης (contralateral pelvic drop) (εικ.1), που σχετίζεται με τον επιγονατιδομηριαίο πόνο, το κάταγμα κόπωσης στην κνήμη, το σύνδρομο λαγονοκνημιαίας ταινίας και την τενοντοπάθεια του μέσου γλουτιαίου
- Η πολύ μικρή βάση στήριξης (crossover gait)(εικ.2), που σχετίζεται με πόνο στην έσω επιφάνεια του γόνατος, το σύνδρομο λαγονοκνημιαίας ταινίας, την πελματιαία περιοστίτιδα, την τενοντίτιδα του οπίσθιου κνημιαίου και το κάταγμα κόπωσης στο 4ο και 5ο μετατάρσιο.
- Ο μεγάλος διασκελισμός (overstriding) (εικ.3) που σχετίζεται με τον επιγονατιδομηριαίο πόνο, την τενοντοπάθεια του επιγονατιδικού τένοντα και της έκφυσης των οπισθίων μηριαίων.
Το πρόγραμμα αποκατάστασης των δρομέων βασίζεται στη διόρθωση των εσφαλμένων κινητικών προτύπων, την κατάλληλη ενδυνάμωση των μυϊκών ομάδων, την εκπαίδευση του ασθενή, την τροποποίηση του προπονητικού φορτίου και την αλλαγή υποδήματος ή χρήση ορθωτικών πελμάτων, όταν κριθεί αναγκαίο.